Alhagi pseudalhagi -дің тамырын ультрадыбысты экстракциялау және оны математикалық модельдеу
Қаралымдар: 20 / PDF жүктеулері: 1
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-6771-2025-153-4-31-40Кілт сөздер:
ультрадыбысты экстракция, ультрадыбыс қуаты, ультрадыбыстық өңдеу ұзақтығы, толық үш факторлы эксперимент, регрессия теңдеуіАңдатпа
Қазіргі уақытта экстракция әдістерін өзгертуге және жетілдіруге бағытталған зерттеулер белсенді жүргізілуде. Бұл бағыттар кең ауқымды міндеттерді қамтиды - техникалық жабдықты оңтайландыру мен экстрагенттерді таңдаудан бастап, үдерісті жүргізу шарттарын нақтылауға дейін аралықты қамтиды. Әсер етудің физикалық факторларын, атап айтқанда, ультрадыбысты қолдануға ерекше назар аударылады. Ультрадыбыстық экстракция табиғи шикізаттан биологиялық белсенді заттарды алудың болашағы зор әдістерінің бірі ретінде қарастырылады.
Бұл мақалада Alhagi pseudalhagi өсімдігінің тамырларын ультрадыбыстық әдіспен экстракциялау бойынша жүргізілген ғылыми зерттеудің нәтижелері ұсынылған. 30 химиялық қосылыс анықталды, олардың арасында бағалы биологиялық белсенді заттардың бар екені анықталды. GC-MS талдауының нәтижелері бойынша компоненттердің ең үлкен үлесі гентриаконтан (18,83%), β-ситостерол (18,13%) және лупеолға (11,85%) тиеселі болды.
Өсімдік шикізатынан экстрагентке диффузияланатына экстрактивті заттардың шығымына әсер ететін негізгі факторлар анықталды: ультрадыбыстың қуаты, ультрадыбыстық өңдеу ұзақтығы және температуралық режим. Осы факторлардың негізінде толық үш факторлы эксперимент жүргізілді. Нәтижесінде ультрадыбыстық экстракция процесінің математикалық моделі жасалды. Алынған регрессия теңдеуі экстракт шығымына көрсетілген факторлардың әсерін сандық бағалауға мүмкіндік береді.
Downloads
Әдебиеттер тізімі
Abazi Bajrami, D., Marinkovski, M., Lisichkov, K., & Kuvendziev, S. (2023). Kinetic modeling of ultrasound-assisted extraction of bioactive compounds from Helichrysum Arenarium. Biomed J Sci & Tech Res, 50(4), 41935-41943. https://dx.doi.org/10.26717/BJSTR.2023.50.007994
Anaya-Esparza, L. M., Aurora-Vigo, E. F., Villagrán, Z., Rodríguez-Lafitte, E., Ruvalcaba-Gómez, J. M., Solano-Cornejo, M. Á., Zamora-Gasga, V. M., Montalvo-González, E., Gómez-Rodríguez, H., & Aceves-Aldrete, C. E. (2023). Design of experiments for optimizing ultrasound-Assisted extraction of bioactive compounds from plant-based sources. Molecules, 28, 7752. https://doi.org/10.3390/molecules28237752
Assunção, J., Amaro, H. M., Malcata, F. X., & Guedes, A. C. (2023). Factorial optimization of Ultrasound assisted extraction of Phycocyanin from Synechocystis salina: Towards a Biorefinery Approach. Life, 12, 1389. https://doi.org/10.3390/life12091389
Awad, A. B., & Fink, C. S. (2000). Phytosterols as anticancer dietary components: evidence and mechanism of action 1,2. J. Nutr, 130(9), 2127-2130. https://doi.org/10.1093/jn/130.9.2127
Azmir, J., Zaidul, I. S. M., Rahman, M. M., Sharif, K. M., Mohamed, A., Sahena, F., Jahurul, M. H. A., Ghafoor, K., Norulaini, N. A. N., & Omar, A. K. M. (2013).Techniques for extraction of bioactive compounds from plant materials: A review. J Food Eng, 117(4). 426-436. https://doi.org/10.1016/j.jfoodeng.2013.01.014
Dzah, C. S., Duan, Y., Zhang, H., Wen, C., Zhang, J., Chen, G., & Ma, H. (2020). The effects of ultrasound assisted extraction on yield, antioxidant, anticancer and antimicrobial activity of polyphenol extracts: A review. Food Biosci, 35, 100547. https://doi.org/10.1016/j.fbio.2020.100547
Kwaw, E., Ma, Y., Tchabo, W., Apaliya, M. T., Sackey, A. S., Wu, M., & Xiao, L. (2018). Impact of ultrasonication and pulsed light treatments on phenolics concentration and antioxidant activities of lactic-acid-fermented mulberry juice, LWT, 92, 61-66. https://doi.org/10.1016/j.lwt.2018.02.016
Li, Y., Li, S. J., Zhang, J. J., Zhao, C. N., & Li, H. B. (2017). Microwave-assisted extraction of natural antioxidants from the exotic Gordonia axillaris fruit optimization asnd identification of phenolic compounds. Molecules, 22, 1481. https://doi.org/10.3390/molecules22091481
Liu, K., Zhang, X., Xie, L., Deng, M., Chen, H., Song, J., Long, J., Li, X., & Luo, J. (2021). Lupeol and its derivatives as anticancer and anti-inflammatory agents: Molecular mechanisms and therapeutic efficacy. J Pharmacol Res, 164, 105373. https://doi.org/10.1016/j.phrs.2020.105373
Liu, Y., She, X. R, Huang, J. B., Liu, M. C., & Zhan M. E. (2018). Ultrasonic-extraction of phenolic compounds from Phyllanthus urinaria: optimization model and antioxidant activity. Food Sci Technol, 38, 286–293. https://doi.org/10.1590/1678-457X.21617
Lytovchenko, A., Beleggi, R., Schauer, N., Isaacson, T., Leuendorf, J. E., Rose, J., & Fernie, A. R. (2009). Application of GC-MS for detection of lipophilic compounds in diverse plant tissues. Plant Methods, 5(4). https://doi.org/10.1186/1746-4811-5-4
Mason, T. J., Chemat, F., & Vinatoru, M. (2011). The extraction of natural products using ultrasound or microwaves. Curr Org Chem, 15, 237-247. http://dx.doi.org/10.2174/138527211793979871
Mehmood, A., Ishaq, M., Zhao, L., Yaqoob, S., Safdar, B., Nadeem, M., Munir, M., & Wang, C. (2019). Impact of ultrasound and conventional extraction techniques on bioactive compounds and biological activities of blue butterfly pea flower (Clitoria ternatea L.), Ultrason Sonochem, 51, 12-19. https://doi.org/10.1016/j.ultsonch.2018.10.013
Orio, L., Alexandru, L., Cravotto, G., Mantegna, S., & Barge, A. (2012). UAE, MAE, SFE-CO2 and classical methods for the extraction of Mitragyna speciosa leaves. Ultrason Sonochem, 19, 591-595. https://doi.org/10.1016/j.ultsonch.2011.10.001
Rashad, S., El-Chaghaby, G., Lima, E., & Simoes, G. (2023). Optimizing the ultrasonic-assisted extraction of antioxidants from Ulva lactuca algal biomass using factorial design. Biomass convers bior, 13, 5681–5690. https://doi.org/10.1007/s13399-021-01516-8
Reche, C., Rosselló, C., Umaña, M. M., Eim, V., & Simal, S. (2021). Mathematical modelling of ultrasound-assisted extraction kinetics of bioactive compounds from artichoke by-products. Foods, 10, 931. https://doi.org/10.3390/foods10050931
Rostagno, M. A., Palma, M., & Barroso, C. G. (2003). Ultrasound-assisted extraction of soy isoflavones. J Chromatogr, 1012, 119–128. https://doi.org/10.1016/S0021-9673(03)01184-1
Sala-Vila, A., Fleming, J., Kris-Etherton, P., & Ros, E. (2022). Impact of α-linolenic acid, the vegetable ω-3 fatty acid, on cardiovascular disease and cognition. Adv Nutr, 13(5), 1584-1602. https://doi.org/10.1093/advances/nmac016
Shah Buddin, M. M. H., Amat Rithuan, M. Z., Aiman Surni, M. S., Mhd Jamal, N. H., & Faiznur, M. F. (2018). Ultrasonic assisted extraction (UAE) of Moringa oleifera seed oil: Kinetic study. ASM Sci J, 11(3), 158-166. http://dx.doi.org/10.32802/asmscj.2019.174
Shen, L., Pang, S., Zhong, M., Sun, Y., Qayum, A., Liu, Y., Rashid, A., Xu, B., Liang, Q., Ma, H., & Ren, X. (2023). A comprehensive review of ultrasonic assisted extraction (UAE) for bioactive components: Principles, advantages, equipment, and combined technologies. Ultrason. Sonochem, 13, 1350-4177. https://doi.org/10.1016/j.ultsonch.2023.106646
Srivastava, B., Sharma, H., Dey Y. N., Wanjari, M. M., & Jadhav, A. D. (2014). Alhagi pseudalhagi: a review of its phytochemistry, pharmacology, folklore claims and Ayurvedic studies. Jnter J Herbalmedicine, 2(2), 47-51.
Vinatoru, M. (2001). An overview of the ultrasonically assisted extraction of bioactive principles from herbs. Ultrason Sonochem, 8, 303-313. https://doi.org/10.1016/S1350-4177(01)00071-2
Uvidia Armijo, L. A., García Cabezas, E. F., Moyano Alulema, J. C., & Millán Ramos, D. H. (2025). Mathematical modeling of the extraction of bioactive compounds present in the leaves of Annona muricata L. Afr J Biomed Res, 28, 598-603 https://doi.org/10.53555/AJBR.v28i1S.6173
Wen, C. T., Zhang, J. X., Zhang, H. H., Dzah, C. S., Zandile, M., Duan, Y. Q., Ma, H. L., & Luo, X. P. (2018). Advances in ultrasound assisted extraction of bioactive compounds from cash crops - A review. Ultrason Sonochem, 48, 538–549. https://doi.org/10.1016/j.ultsonch.2018.07.018
Zhu, Y., Sun, J., Xu, D., Wang, S., Yuan, Y., & Cao, Y. (2018). Investigation of (+)-catechin stability under ultrasonic treatment and its degradation kinetic modeling. J. Food Process Eng, 41, 12904. https://doi.org/10.1111/jfpe.12904
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 A. Kokorayeva, G. Baisalova, R. Sergibayev, A. Taltenov, B. Torsykbaeva, P. Kuzhatova, S. Sansyzbay (Author)
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-Коммерциялық емес 4.0 халықаралық лицензиясы.
