Сланецтің төмен температуралық пиролизін зерттеу: физика-химиялық қасиеттері және термиялық ыдырау өнімдері.
Қаралымдар: 81 / PDF жүктеулері: 36
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-6771-2025-150-1-52-65Кілт сөздер:
пиролизді өңдеу, қалдықсыз өндіріс, қалдықтарды жою, мұнай шламы, пиролиздік мұнай, жартылай коксАңдатпа
Қолданбалы химия мен химиялық технологияның басым міндеттерінің бірі мұнай-газ кәсіпорындарының шығарындыларын азайтуға және оларды одан әрі бағалы екіншілік шикізат ретінде пайдалануға көмектесетін мұнай шламын өңдеу болып табылады. Бұл мақалада Кендірлік кен орнындағы мұнай тақтатастарының пиролиз процестерін зерттеу, оның ішінде физикалық-химиялық қасиеттері мен термиялық ыдырау өнімдерін талдау қарастырылған. Толық элементтік талдау жүргізіліп, шикізаттың минералдық құрамы зерттелді.
Зерттеу барысында жартылай кокстың, пиролиздік майдың (шайырдың) және жанғыш газдың сандық шығымдылығын анықтауға мүмкіндік беретін тақтатастардың пиролизі бойынша параллель тәжірибелер жүргізілді. Өнімдердің компоненттік құрамы, калориялық құндылығы және кейіннен өңдеу және пайдалану үшін маңызды басқа параметрлері сияқты негізгі сипаттамалары талданды.
Алынған тәжірибелік мәліметтер тұрақты өнім шығымдылығын көрсетті және тақтатасты өңдеуде пиролизді тиімді пайдалану мүмкіндігін растады. Оқшауланған өнімдер жоғары энергетикалық әлеуетке ие және әртүрлі салаларда, соның ішінде отын-энергетика секторында және металлургияда қолданылуы мүмкін. Осылайша, мұнай тақтатастарын пиролиз әдісімен өңдеу ресурстарды үнемдеу және қоршаған ортаны қорғау саласындағы перспективті бағыт болып көрінеді.
Downloads
Әдебиеттер тізімі
Akbarova, E. (2024). Doklad Predsedatelya Komiteta geologii Ministerstva promyshlennosti I stroitel’stva RK. Elektron. Resur. https://www.gov.kz/memleket/entities/geology/press/news/details/902112?directionId=3783&lang=ru
Bhatt, M., Chakinala, A. G., Joshi, J. B., Sharma, A., Pant, K. K., Shah, K., & Sharma A. (2021). Valorization of solid waste using advanced thermo-chemical process: A review. Journal of Environmental Chemical Engineering, 4, 105434. https://doi.org/10.1016/j.jece.2021.105434
Chandran, R., Kaliaperumal, R., Balakrishnan, S., Britten, A. J., MacInnis, J., & Mkandawire, M. (2020). Characteristics of bio-oil from continuous fast pyrolysis of Prosopis juliflora. Energy, 190, 116387. https://doi.org/10.1016/J.ENERGY.2019.116387
Devi, P., & Saroha, A.K. (2014). Risk analysis of pyrolyzed biochar made from paper mill effluent treatment plant sludge for bioavailability and eco-toxicity of heavy metals. Bioresource Technology, 162, 308–315. https://doi.org/10.1016/j.biortech.2014.03.093
Dhyani, V., & Bhaskar, T. (2018). A comprehensive review on the pyrolysis of lignocellulosic biomass. Renewable Energy, 129, 695–716. https://doi.org/10.1016/j.renene.2017.04.035
Glazyrin, S. A., Aibuldinov, Y. K., Kopishev, E. E., Zhumagulov, M. G., & Bimurzina, Z. A. (2024). Analysis of the Composition and Properties of Municipal Solid Waste from Various Cities in Kazakhstan. Energies, 17(24), 6426. https://doi.org/10.3390/en17246426
Ishekenova, B. (2025). Kazahstane nashli bol’shie zapasy slancevoi nefti: dv kakih regionah ee hotyat dobyvat. Elektron. Resurs. https://lsm.kz/kazahstan-imeet-ser-eznye-zapasy-slancevoj-nefti
Marculescu, C., Antonini, G., Badea, A., & Apostol, T. (2007). Pilot installation for the thermo-chemical characterisation of solid wastes. Waste Management, 27(3), 367–374. https://doi.org/10.1016/j.wasman.2006.02.011
Nurgaliyev, N. U., Aibuldinov, Ye. K., Iskakova, Zh. B., Kolpek, A., Mashan, T. T., Kusepova, L. A., & Kopishev. E. Ye. (2024). Investigation of the kinetics of the coal pyrolysis process. Vestnik КаzUТB, 2, 280-289. https://doi.org/10.58805/kazutb.v.2.23-456
Nurgaliyev, N. U., Iskakova, Zh. B., Kolpek, A., Aibuldinov, Ye. K., Sabitov, A. S., Kopishev, E. Ye., Salihov, R. M., Petrov, М. S., Alzhanova, G. Zh., Abdiyusupov, G. G., & Omirzak, М. Т. (2024). Sovmestnyi piroliz nizkosortnogo topliva I prirodnogo bituma. Vestnik КаzUТB, 2, 215-225. https://doi.org/10.58805/kazutb.v.2.23-391
Nurgaliyev, N. U., Iskakova, Zh. B., Kolpek, A., Aibuldinov, Ye. K., Sabitov, A. S., Kopishev, E. Ye, Salihov, R. M., Petrov, М. S., Alzhanova, G. Zh., Abdiyusupov, G. G., & Omirzak, М. Т. (2024). Sovmestnyi piroliz nizkosortnogo topliva I prirodnogo bituma. Vestnik КаzUТB, 2, 215-225. https://doi.org/10.58805/kazutb.v.2.23-391
Nurgaliyev, N., Kolpek, A., Iskakova, Zh., Glazyrin, S., Safarov, R., & Aibuldinov, Ye. (2024). Low-temperature pyrolysis of coal with determination of physicochemical properties of coal and its thermal decomposition products. E3S Web of Conferences. ICSREE 2024, 545, 03004
Pyl, S. P., Van Geem, K. M., Puimège, P., Sabbe, M. K., Reyniers, M. F., & Marin, G. B. (2012). A comprehensive study of methyl decanoate pyrolysis. Energy. Elsevier Ltd., 43(1), 146–160. https://doi.org/10.1016/J.ENERGY.2011.11.032
Ramazanova, N. Y., Berdenov, Z. G., Ramazanov, S. K., Kazangapova, N. B., Romanova, S. M., Toksanbaeva, S. T., & Wendt, J. (2019). Landscape-geochemical analysis of steppe zone basin Zhaiyk. News of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan (Series of Geology and Technical Sciences), 436, 33–41. https://doi.org/10.32014/2019.2518-170X.95.
Reyes-Rivera, J., Solano, E., Terrazas, T., Soto-Hernández, M., Arias, S., Almanza-Arjona, Y. C., & Polindara-García, L. A. (2020). Classification of lignocellulosic matrix of spines in Cactaceae by Py-GC/MS combined with omic tools and multivariate analysis: A chemotaxonomic approach. Journal of Analytical and Applied Pyrolysis, 148, 104796. https://doi.org/10.1016/j.jaap.2020.104796
Sabitov, A., Lopez, G., Mashan, T. T., Kusepova, L. A., Aibuldinov, Ye. K., & Kopishev, E. E. (2024). Investigation of oil shale pyrolysis process: Physicochemical properties and decomposition products. E3S Web Conf. 2024 9th International Conference on Sustainable and Renewable Energy Engineering (ICSREE 2024), 545, 03002. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202454503002
Safarov, R. Z., Shomanova, Z. K., Mukanova, R. Z., Nossenko, Y. G., Alexandru, I., Sviderskiy, A. K., & Sarova, N. (2019). Design of neural network for forecast analysis of elements-contaminants distribution on studied territories (on example oF Pavlodar City, Kazakhstan). Series Chemistry and Technology (National Academy of Sciences of the Republic of Kazakshtan), 438, 86–98. https://doi.org/10.32014/2019.2518-1491.78.
Shandarin, V. D. (2016). Bezalternativnyi metod utilizacii uglerodsoderzhashih othodov – Nauchnoe obozrenie. Tehnicheskie nauki (nauchnyi zhurnal), 2, 71–74. https://science-engineering.ru/ru/article/view?id=1082
Sikhimbayeva, D., Zulkharnay, A., Zhakupov, A., Yessilov, A., & Kuttybay, M. (2021). Analysis of factors affecting to the development of sub-production industry of the Republic of Kazakhstan. Montenegrin Journal of Economics, 17(3), 41–57. https://doi.org/10.14254/1800-5845/2021.17-3.4
Sieradzka, M., Gao, N., Quan, C., Mlonka-Mędrala, A., & Magdziarz, A. (2020). Biomass thermochemical conversion via pyrolysis with integrated CO2 capture. Energies, 13(5). https://doi.org/10.3390/EN13051050
Sorum, L., Gronli, M. G., & Hustad, J. E. (2001). Pyrolysis characteristics and kinetics of municipal solid wastes. Fuel, 80(9), 1217–1227. https://doi.org/10.1016/S0016-2361(00)00218-0
Taboada-Ruiz, L., Pardo, R., Ruiz, B., Díaz-Somoano, M., Calvo, L. F., Paniagua, S., & Fuente, E. (2024). Progress and challenges in valorisation of biomass waste from ornamental trees pruning through pyrolysis processes. Prospects in the bioenergy sector. Environmental Research, 249, 118388. https://doi.org/10.1016/j.envres.2024.118388
Toshmamatov, B., Davlonov, K., Rakhmatov, O., & Toshboev, A. (2021). Recycling of municipal solid waste using solar energy. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 1030(1), 012165. https://doi.org/10.1088/1757-899X/1030/1/012165
Veses, A., Sanahuja-Parejo, O., Callén, M. S., Murillo, R., & García, T. (2020). A combined two-stage process of pyrolysis and catalytic cracking of municipal solid waste for the production of syngas and solid refuse-derived fuels. Waste Management, 101, 171–179. https://doi.org/10.1016/j.wasman.2019.10.009
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 R. Salikhov, M. Petrov (Author)
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-Коммерциялық емес 4.0 халықаралық лицензиясы.
