Рельеф - Щучье-Боровое курорттық аймағының тұрақты дамуындағы туристік тартымдылық артықшылықтарының факторы
Қаралымдар: 2 / PDF жүктеулері: 4
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-6771-2025-150-1-94-110Кілт сөздер:
рельеф, көлденең кесу, тік кесу, жер бетіндегі еңіс, еңіс экспозициясы, ландшафттың әртүрлілігі, бағалау картасыАңдатпа
Щучье-Боровое курорттық аймағының тартымдылығының шешуші факторы рельеф және оның негізгі морфометриялық сипаттамалары (көлденең және тік кесу, беткі еңіс және еңіс экспозициясы) болып табылады. Зерттеудің мақсаты – аумақтың тартымдылығын объективті бағалау. Адамның ерекшеліктеріне байланысты аумақтың аумағын қабылдау процесі сипатталады. Эстетикалық қабылдауға - әртүрлі заттардағы немесе құбылыстардағы сұлулықты немесе үйлесімділікті сезіну және бағалау процесіне көңіл бөлінеді. Біздің эмоцияларымызды, қалауларымызды және қоршаған әлемге реакцияларымызды қалыптастыратын психологиялық механизмдермен байланысты объектілерді субъективті қабылдау қарастырылады. Аумақтың өсімдік жамылғысын ескере отырып рельефтің морфометриялық көрсеткіштерін талдау арқылы мақалада ArcGIS.10.8 бағдарламасының құралдары арқылы зерттелетін аумақтың тартымдылығына объективті баға берілді. Ақпараттық технологияларды қолдану арқылы рельефті зерттеудің негізгі кезеңдері – рельефтің тік және көлденең кесілуін, экспозициясы мен еңісін зерттеу берілген. Зерттеудің маңыздылығы тұрақты даму мақсатында туризмді дамытудың перспективалық бағыттарын анықтау үшін рельефті бағалаудың баллдық жүйесін әзірлеуде жатыр. Зерттеудің жаңалығы кешенді ГАЖ талдауын қолданудан, тартымдылықты бағалау және рельефті бағалау үшін баллдық әдісті қолданудан тұрады. Зерттеуде табиғи ландшафттарды сақтау және ресурстарды тұрақты пайдалануды қоса алғанда, туризм индустриясын дамытуға бағытталған стратегиялық шешімдерді жоспарлау және қабылдау құралы ретінде алынған нәтижелер ұсынылған. Рельефтің морфометриялық сипаттамаларын бағалау, мысалы, тік және көлденең кесу, еңіс бұрыштарын және еңіс экспозициясын одан әрі пайдалану үшін, мысалы, туристік маршруттарды ұйымдастыру, инфрақұрылымды құру және экотуризм үшін ең перспективалы аймақтарды анықтауға мүмкіндік береді.
Downloads
Әдебиеттер тізімі
Abubakirova, A., Syzdykova, A., Kelesbayev, D., Dandayeva, B., & Ermankulova, R. (2016). Place of tourism in the economy of Kazakhstan Republic. Procedia Economics and Finance, 39, 3–6. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(16)30232-5
Anisimov, V. I. (1999). Morfometricheskiy analiz relyefa [Morphometric analysis of relief]. Sochi: Sochinskiy Gosudarstvennyy Universitet Turizma i Kurortnogo Dela [Sochi State University of Tourism and Resort Management], 98-104.
Atasoy, E., Atiş, E., Kanagatov, Z., Izenbaev, B., Kabiyev, Y. S., & Seraliyev, A. (2022). Characteristics and tourism potential of the Burabay National Park (Kazakhstan). GeoJournal of Tourism and Geosites, 43(3), 1129–1137. https://doi.org/10.30892/gtg.43334-928
Banister, D. (2012). Transport and economic development: Reviewing the evidence. Transport Reviews, 32(1), 1–2. http://hdl.handle.net/10.1080/01441647.2011.603283
Battakova, K., & Saipov, A. (2022). Healthcare and wellness tourism for people with occupational diseases in Central Kazakhstan. GeoJournal of Tourism and Geosites, 45(4spl), 1586–1593. https://doi.org/10.30892/gtg.454spl07-978
Bibaeva, A. Yu., & Makarov, A. A. (2018). The use of GIS for calculating complex indicators of aesthetic assessment of landscapes. Bulletin of the Irkutsk State University. Series "Earth Sciences", 24, 17–33.
Bredikhin, A. V. (2010). Rekreatsionno-geomorfologicheskie sistemy [Recreational-geomorphological systems]. Smolensk: Oykumena, 55-61.
Chirikov, A. I., Pozdnyak, G. V., & Kamenskaya, I. Y. (2008). Atlas Mira [World Atlas]. Izdatelstvo Oniks, 112-114.
Cwiakala, P., & Kocierz, R. (2017). Assessment of the possibility of using unmanned aerial vehicles (UAVs) for the documentation of hiking trails in Alpine areas. Sensors, 18(1), 1–28. https://doi.org/10.3390/s18010081
Dianin, A., Gidam, M., & Hauger, G. (2024). Measuring public transport accessibility to fixed activities and discretionary opportunities: A space–time approach. European Transport Research Review, 16, 9. https://doi.org/10.1186/s12544-024-00636-2
Dirin, D., & Popov, E. (2010). Assessment of landscape and aesthetic attractiveness of landscapes: A methodological review. Proceedings of the Altai State University, 3, 120–124.
Dmitriyev, P. S., Fomin, I. A., Nazarova, T. V., & Wendt, J. A. (2021). Transport accessibility of the lake ecosystems in the North Kazakhstan region as a factor of tourism development. GeoJournal of Tourism and Geosites, 35(2), 289–296. https://doi.org/10.30892/gtg.35204-650
Eringis, K. I., & Budryunas, A. (1975). The essence and methods of detailed ecological and aesthetic research of landscapes. In Ecology and Aesthetics of Landscape (pp. 107–160). Vilnius.
Evloeva, A. S., & Titova, M. A. (2020). Prospects for the development of tourist animation in the territory of the Shchuchinsky Borovsky Resort Zone of the Akmola Region. Magyar Tudományos Journal, 40, 10–13.
Frank, S., Fürst, C., Koschke, L., Witt, A., & Makeschin, F. (2013). Assessment of landscape aesthetics – Validation of a landscape metrics-based assessment by visual estimation of the scenic beauty. Ecological Indicators, 32, 222–231.
Gettner, A. (1930). Geografiya. Eye istoriya, sushchnost' i metody [Geography. Its History, Essence, and Methods]. Moscow-Leningrad: Gosudarstvennoe Izdatelstvo [State Publishing House], 25-28.
Gómez, J. M., Moncada, C. A., & Escobar, D. A. (2023). Spatial equity analysis of educational service: Methodological proposal based on a transport supply model. GeoJournal of Tourism and Geosites, 51(4spl), 1622–1628. https://doi.org/10.30892/gtg.514spl03-1158
Kirillova, A. V. (2012). Relyef kak faktor esteticheskoy privlekatelnosti landshafta [Relief as a factor of aesthetic attractiveness of the landscape]. Vestnik Udmurtskogo Universiteta. Seriya Biologiya. Nauki o Zemle, 2, 104–108.
Kolesnikov, D. A. (2007). Review of existing methods for assessing recreational areas. GeoSiberia: International Exhibition and Scientific Congress, 6, 206–209.
Los, M. A. (2017). Otsenka relyefa Tyumensko-Tobol'skogo turistiko-rekreatsionnogo karkasa v tselyakh razvitiya turizma [Assessment of the relief of the Tyumen-Tobolsk tourist-recreational framework for tourism development]. Geograficheskiy Vestnik, 4(43), 161–169.
Lozbeneva, E. A. (2022). Metodicheskie podkhody k otsenke esteticheskikh svoystv landshaftov [Methodological approaches to assessing the aesthetic properties of landscapes]. Vestnik Rossiyskogo Universiteta Druzhby Narodov. Seriya: Ekologiya i Bezopasnost Zhiznedeyatelnosti, 30(2), 116–126. https://doi.org/10.22363/2313-2310-2022-30-2-116-126
Roth, M., & Gruehn, D. (2012). Visual landscape assessment for large areas – Using GIS, internet surveys, and statistical methodologies in participatory landscape planning for the federal state of Mecklenburg-Western Pomerania, Germany. Proceedings of the Latvian Academy of Sciences. Section A: Human and Social Sciences, 129–142.
Sheremet, E. A., Dekhnich, V. S., & Kalutskova, N. N. (2020). Perspectives of GIS-technology application for visual evaluation of landscapes for organization of geopark. Bulletin of the Russian Geographical Society, 152(2), 69–78. https://doi.org/10.31857/S0869607120060063
Sheremet, E. A., Kalutskova, N. N., & Dekhnich, V. S. (2021). Vizualnye svoystva landshaftov i metody ikh otsenki s primeneniem GIS (na primere Belogradchishskikh skal, Bolgariya) [Visual properties of landscapes and methods of their evaluation using GIS (a case study of the Belogradchik Rocks, Bulgaria)]. InterKarto. InterGIS. Geoinformatsionnoe Obespechenie Ustoychivogo Razvitiya Territoriy, 27(2), 191–204. https://doi.org/10.35595/2414-9179-2021-2-27-191-204
Smith, A. (1962). Issledovanie o prirode i prichinakh bogatstva narodov [An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations] Moscow, 110-113.
Vargues, P., & Loures, L. (2008). Using geographic information systems in visual and aesthetic analysis: The case study of a golf course in Algarve. WSEAS Transactions on Environment and Development, 4(9), 774–783.
Yegemberdiyeva, K. B. (2021). Otsenka turisticheskogo potentsiala relyefa v tselyakh ustoychivogo razvitiya turizma na primere Shchuchinsko-Borovskoy kurortnoy zony [Assessment of tourism potential of relief for sustainable tourism development in the Shchuchinsko-Borovskaya resort zone]. Geografiya i Vodnye Resursy, 3, Almaty, 52-55.
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 G. Akhmetbekova, I. Plachinta, G. Samatova, G. Baigukin (Author)
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-Коммерциялық емес 4.0 халықаралық лицензиясы.
