Гидрологиялық үрістерді ГАЖ-модельдеуді пайдалана отырып, су басқан аумақтарды анықтау

Аңдатпа

Өзен аңғарының су басқан аумақтарына геоақпараттық модельдеу әдістемесін зерттеу жүргізілді. Петропавл қ. (Солтүстік Қазақстан облысы) маңындағы Есіл өзені алқабының учаскесі – зерттелетін объектінінің су басуының анимациялық ГАЖ – моделі құрылды, ол жыл сайын қарқынды су басуына ұшырайды. Жобаны модельдеу гидрологиялық сипаттамалар, яғни белгілі бір кезеңдегі судың көтерілу деңгейі туралы ақпарат, сондай-ақ ArcGIS|ArcScene құралдарын қолдана отырып, рельеф туралы мәліметтер негізінде жүргізілді. Пайдаланылған әдістер – салыстырмалы-географиялық, картографиялық, бақылау, далалық әдістер, ГАЖ-технологиялар. Зерделеу бірнеше кезеңді тұра отырып, келесі міндеттерді қамтыды: гидрологиялық режим, көктемгі су тасқыны, Есіл өзеніндегі су тасқынының құбылыстары туралы талдамалық деректерді жинау және қорыту, SRTM деректері бойынша рельефтің цифрлық моделін жасау, Петропавл қаласының маңында су басудың болжамды моделін жасау. Алынған нәтижелер өзендегі су тасқыны құбылыстарына байланысты төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі іс-шараларды жоспарлау және жүргізуүшінпайдалыболуымүмкін.